Besmettelijke ziekten: inzetten op preventie nog voor de zomer begint

Soa's en de zomer

Elk jaar stelt het Hiv-referentiecentrum van het Erasme Ziekenhuis een piek vast in het aantal soa's bij de leeftijdsgroep 20-40 jaar in september, op het moment dat het nieuwe academiejaar van start gaat. Vakantie, nieuwe mensen ontmoeten, reizen naar het buitenland, nieuwe dingen ontdekken: in de zomer ontmoeten we meer nieuwe mensen en worden er meer legale en illegale recreatieve middelen gebruikt die remmingen wegnemen, met meer risicogedrag en contact met nieuwe ziektes tot gevolg. Wanneer er symptomen opduiken, is een snelle raadpleging noodzakelijk om patiënten te helpen en verdere overdracht te voorkomen. Heel wat soa's blijven echter asymptomatisch en kunnen alleen worden opgespoord op basis van een test die een bepaalde termijn na de blootstelling wordt uitgevoerd. Hiv en hepatitis kunnen pas na 6 weken worden uitgesloten, terwijl dat voor chlamydia, syfilis en gonokokken al na 2 weken is. 

Preventie en screening als oplossing

Het belangrijkste is om voor de zomer duidelijke informatie te geven, om mensen te beschermen zonder hen een schuldgevoel te geven.

• Condooms: doeltreffend, maar worden ondanks de risico's zelden gebruikt voor orale seks.
• Vaccins: HPV en hepatitis B (inhaalvaccinatie tot 26 jaar, of zelfs 40 voor HPV); MPox-vaccinatie overwegen voor risicogroepen.
• Hiv-PrEP: doorlopend of 'op aanvraag' voor een verblijf in een regio met hoge prevalentie (Afrika ten zuiden van de Sahara, Zuidoost-Azië, Zuid-Amerika, Oost-Europa).
• Doxy-PEP: een tablet doxycycline binnen de 72 uur na een seksueel contact vermindert het risico op chlamydia en syfilis; per geval te beoordelen om antibioticaresistentie te voorkomen.
• Hiv-PEP: noodbehandeling na seksuele of accidentele blootstelling.

Vaccinatie, preventie, screening: nog steeds het onafscheidelijk trio.

Innovaties bij het H.U.B

Het Academisch Ziekenhuis Brussel biedt PrEP aan in het kader van preventieraadplegingen en volgt de belangrijkste ontwikkelingen op dit gebied op. Zo'n nieuwigheid is het revolutionaire middel Lenacapavir – halfjaarlijks toe te dienen via een subcutane injectie – dat helaas nog niet wordt terugbetaald. In onze Hiv-referentiecentra bieden verpleegkundigen-seksuologen ook laagdrempelige hulp met screening en advies, PrEP en seksuologische opvolging. Ons centrum werkt nauw samen met de gezinsplanningen en verenigingen (Plate-forme Prévention Sida, Ex-Aequo enz.), waardoor de stap naar medische hulp minder groot is voor de patiënten.

Een ematigde evolutie in onze samenlevingen

De terugkeer van een religieus of moralistisch discours belemmert soms de seksuele opvoeding, met meer heimelijke en onbeschermde seksuele contacten tot gevolg. Seksualiteit moet worden ontheiligd: seks is gezond, zolang het met expliciete wederzijdse toestemming gebeurt, en moet niet worden veroordeeld, inclusief op vakantie.

Tegelijkertijd zien we een opdeling tussen de jongeren: sommigen zijn zeer goed geïnformeerd en ruimdenkend, anderen worden beïnvloed door stigmatiserende meningen op sociale netwerken. De uitdaging is om de radicalisering aan beide kanten te bestrijden en een respectvolle dialoog te bevorderen.

De maatschappelijke rol van een academisch ziekenhuis

Naast het verlenen van zorg heeft een academisch ziekenhuis ook een educatieve missie: naar buiten treden, samenwerken met verenigingen en scholen, en wetenschappelijke ondersteuning bieden aan de actoren op het terrein. Plate-forme Prévention Sida, depistage.be en O'YES (primaire preventie in het hoger onderwijs) zijn belangrijke partners voor het H.U.B. Samen verspreiden we betrouwbare, gratis informatie op maat van elk publiek om het bewustzijn te vergroten en consensuele intimiteit vanzelfsprekend te maken.