Gezondheid van de ogen: “Activiteiten waarbij je ver moet kijken, zijn erg nuttig”
Beeldschermen, de zon, vakantie: het zijn uitdagingen voor de gezondheid van de ogen. Voor jong én oud!
Prof. Elie Motulsky, diensthoofd Oogheelkunde bij het H.U.B wijst erop dat de vakantie een bijzonder geschikt moment is om extra te waken over de gezondheid van de ogen. “Het is belangrijk de ogen met een petje en een zonnebril te beschermen tegen de zon.” Preventie is zijn stokpaardje: “Ook bij sportbeoefening, zoals fietsen, en bij allerlei klussen met je handen, zoals tuinieren of doe-het-zelven, draag je beter consequent een beschermende bril.”
De 3 praktische tips van professoren Postolache en Motulsky
- Contactlenzen: “Contactlenzen en waterpret, dat gaat niet samen: wij raden sterk af om contactlenzen te dragen in het zwembad.”
- In de ogen wrijven: “Dat is nooit de juiste reflex. Heb je een zandkorreltje in het oog, spoel het dan met zuiver water in plaats van te beginnen wrijven.”
- Vuurwerk en rotjes: “Opgelet met knallers (en ook stopsels van champagneflessen) bij feestelijkheden: dat kan lelijke wonden veroorzaken aan ogen.”
Hoe zit het met die blauw-licht-filters voor brillen?
Het nut van brillen met een blauwfilter voor computers moet nog verder gevalideerd worden via aanvullende studies. Wat intussen wél zeker belangrijk blijft: “Neem om de 30 minuten een pauze als je van dichtbij leest. Kijk geregeld ook even in de verte om de oogspieren te laten bekomen. Het toegenomen gebruik van telefoons en beeldschermen stimuleert onze blik voortdurend om die spiertjes op te spannen.”
Welke bril moet je kiezen?
Zonlicht bevat ultravioletstralen. Deze kunnen acute maar ook vaker chronische schadelijke effecten uitlokken die bovendien cumulatief inwerken op het oog. “Tijdens de vakantie krijg je 30% meer blootstelling aan UV dan tijdens het jaar. Bij kinderen is de lichtabsorptie nog groter omdat hun ooglens transparanter is. Dat vormt dus een gevaar voor die kinderen. Voor degenen die al een corrigerende bril dragen, zijn er geen excuses: er bestaan zonneclips die je zomaar over je bril klikt”, lacht prof. Lavinia Postolache.
Kies een bril met EG-label. De categorieën 4 en 5 zijn aanbevolen voor het strand, op de boot, in de bergen en voor alle kleuters tot 5 jaar.
Tips voor in de zon: “Kijk nooit recht naar de zon. En draag een pet, zeker als je al wat kalend bent.”
Hoe zit het met strabisme (scheelzien)?
Het H.U.B biedt een specifiek oogheelkundig consult voor kinderen in het Kinderziekenhuis HUDERF en in het Erasmeziekenhuis. Dit pediatrisch oogheelkundig consult is voorzien op een hele reeks pathologieën, waaronder ook strabisme. Prof. Postolache verduidelijkt: “Strabisme betreft 2 à 5% van de bevolking. Het kind kijkt niet meer gecoördineerd met beide ogen. De ouders of de medische onderzoeken op school stellen meestal het strabisme bij een kind vast. Op consult krijgt het een bril aangeboden, eventueel met een ‘ooglapje’, zodat het ‘luie oog’ zich kan herstellen. In sommige gevallen zal chirurgie de oplossing zijn."
En wat met bijziendheid? Bijziendheid komt in het algemeen het frequentst tot uiting tussen 6 en 8 jaar. Progressieve bijziendheid is gekoppeld aan omgevingsfactoren. “Dit wordt een probleem voor de volksgezondheid. Het heeft in de eerste plaats te maken met het leven in stedelijke context, én met te lang dichtbij turen. Kinderen komen te weinig in de open natuur, met prikkels om in de verte te kijken. Ik adviseer de ouders om hun kinderen meer mee naar de open natuur te nemen. Dat is beter dan stigmatisering van kinderen die veel naar beeldschermen kijken. Neem ze mee naar buiten!” besluit prof. Postolache.
Stel die beeldschermen zo lang mogelijk uit!
De Wereldgezondheidsorganisatie WGO en de Franse kinderartsenfederatie APF zijn streng met hun adviezen!
WGO: géén beeldschermen vóór de leeftijd van 2 jaar; beperk beeldschermtijd tussen 2 en 5 jaar tot één uur/dag
APF: géén beeldschermen vóór de leeftijd van 3 jaar; geen spelconsole tot 6 jaar; geen internet tot 9 jaar en geen sociale media tot 12 jaar
Beeldschermen houden in feite nog meer gevaren in met het oog op taalachterstand, psychische stoornissen, isolement, … en voor de ogen! “We stellen bij kinderen én jongeren meer en meer acuut strabisme vast, gerelateerd aan beeldschermgebruik. Vroeger bestond dat niet. Soms kan het snel hersteld geraken, als snel ingegrepen wordt. Soms moet het kind echter geopereerd worden. Vooral als er te veel beeldschermconsumptie is.”