Overgewicht en zittende levensstijl: “Fysieke activiteit is een prioriteit”
Kinderartsen en diëtisten krijgen steeds meer jongeren met overgewicht op consultatie
Dr. Sylvie Tenoutasse, directeur van de EDM-afdeling (endocrinologie, diabetologie, metabole ziekten en voeding bij het kind) ziet drie belangrijke prioriteiten tegenover deze ontwikkeling in maatschappij en opvoeding: een evenwichtige levensstijl, gevarieerde voeding en regelmatige lichaamsbeweging. Wat fysieke activiteit aangaat, zijn financieel haalbare sportcentra in de nabijheid van de woonplaats van de ouders nodig, of moeten buitenschoolse activiteiten aangemoedigd worden: “Er zijn ook de jeugdbewegingen.”
Zij vestigt ook de aandacht op andere elementen: “Vele ouders en opvoeders focussen hiervoor op voetbal, maar dit kan een negatief effect hebben: minder getalenteerde kinderen belanden vaak op de reservebank en zijn hierdoor minder sportief actief. De training moet écht voor iedereen toegankelijk zijn.” Dr. Tenoutasse hamert op een ander aspect: “Het moet ook mogelijk blijven om op iets latere leeftijd in te stromen in een sportactiviteit. Sommige clubs zijn niet geneigd om jongeren toe te laten die pas op hun 15e beginnen te sporten.”
Ook buurtspeeltuinen kunnen zowel kinderen als hun ouders kansen schenken om te bewegen en te socialiseren.
Volgens haar moeten de ouders ook goed nadenken over voeding: “Tijdens schooldagen is het goed om gebruik te maken van de maaltijden die de schoolkantines van de Stad Brussel (vaak gratis) aanbieden. Je krijgt daar namelijk ook fruit en groenten voorgeschoteld. Vermijd vooral ultrabewerkte producten, en vul de drinkflesjes met gewoon water.”
De boterhammendoos:
Ook in de zomer moet je natuurlijk goed uitkijken wat je in de lunchbox stopt.
Voor een evenwichtige boterhammendoos heb je nodig:
- zetmeel: sneetjes brood, rijst/pasta/aardappel/quinoa enz.
- eiwitten: kaas, magere charcuterie (ham, kipfilet, kalkoenfilet, ...), vissen (tonijn, sardientjes, ...), eieren, ...
- kwaliteitsvolle vetstoffen: olie (koolzaad, olijf, enz.), een beetje boter, …
- groenten: wortelen, komkommer, kerstomaatjes, bloemkool, ...
Twee praktische tips:
- "Vermijd frisdrank! Bied dit eventueel alleen aan bij uitzonderlijke gelegenheden zoals een verjaardag of feest.”
- ”Kruiden en specerijen: een interessant element om kennis te maken met andere smaken, en dit al op jonge leeftijd. Specerijen zijn niet duur: kurkuma (geelwortel), Marokkaanse, Aziatische en Afrikaanse specerijen, citroengras, kaneel, … Je bent niet verplicht om saffraan te kopen.”
De impact op tanden en op de gezondheid
“Tijdens de vakantie ontsnappen kinderen al eens meer aan de aandacht en wordt er tussen de maaltijden door meer gesnoept en gesnackt. Al die activiteiten in openlucht en wijzigingen in het dagschema ondergraven ook de tandpoetsroutine. Tot de grootste uitdagingen behoren dan ook het buitensporige suikerverbruik en de verwaarlozing van het tandenpoetsen.”
Niet te vet, niet te zoet, niet te zout, …
“Veel suikerrijke en ultraverwerkte voeding heeft schadelijke gevolgen voor de mondgezondheid van kinderen. Voorkom cariës, gaatjes, tandvleesaandoeningen en tanderosie: ijver van jongs af aan voor gezonde eetgewoonten en een goede mondhygiëne. Ouders en opvoeders spelen een sleutelrol door voedzame voeding aan te bieden en kinderen te overtuigen van het belang van tandzorg.”
“Veel suikerrijke en ultraverwerkte voeding heeft schadelijke gevolgen voor de mondgezondheid van kinderen. “Verbruik van dranken met zuren zoals frisdrank, energiedrank en vruchtensap kan het tandglazuur eroderen. Het zuur tast het glazuur aan waardoor de tanden kwetsbaarder worden voor cariës en hypergevoelig voor temperatuurverschillen. Vermijd ook zoutrijke hapjes”, preciseert tandarts Fairouz Ben Abdelouahed, directeur van de afdeling Tandheelkunde/Orthodontie.
Eet niet te zacht
Een eenzijdig zachte, weke voeding kan de ontwikkeling van de kaak- en kauwspieren bij kinderen ernstig verwaarlozen. Het is van cruciaal belang verscheidenheid van texturen in voeding aan te bieden en te behouden om het kauwen te stimuleren en een gezonde mondontwikkeling te bevorderen. Oordeelkundige voedingskeuzes voor elke leeftijd kunnen op langere termijn orthodontische en spierproblemen voorkomen. Ze zorgen voor een optimale groei van de gezichts- en tandstructuren.
Wat eet je wanneer? Leeftijdsgroepen en aanbevelingen
- Peuters (1-3 jaar): Bied voedsel aan zoals stukjes appel en licht knapperige gekookte wortel. Stop vooral tijdig met de fopspeen!
- Kleuters (3-5 jaar): Stimuleer het verorberen van knapperige hapjes zoals noten of hele stukken fruit om de spieren te versterken.
- Schoolgaande kinderen (6-12 jaar): Voeg aan de dagelijkse maaltijden voedingsmiddelen toe zoals sandwiches of stokbrood met mager vlees en rauwkost.
- Tieners (13-18 jaar): Moedig voedingskeuzes met harde en knapperige items aan: appel, rauwe wortel. En vermijd vooral fastfood!
5 praktische tips voor vakantiekampen en vakantiestages:
- Bied gezonde opties aan: de aangeboden maaltijden en tussendoortjes moeten evenwichtig en voedzaam zijn. Denk aan fruit, groenten, zuivel, volkorengranen en magere eiwitbronnen.
- Moedig hydratatie aan: Moedig de hele dag door aan om water te drinken.
- Stimuleer de mond- en tandhygiëne: Bezorg de kinderen tandenborstels en tandpasta, en moedig ze aan om na de maaltijd hun tanden te poetsen.
- Plan fysieke activiteiten: Integreer met gezin of met vrienden spel, lichaamsbeweging en fysieke activiteit om een actieve levensstijl aan te moedigen.
- Creëer een positieve omgeving: IJver voor een omgeving waar kinderen zich ondersteund voelen in hun goede voedingskeuzes en hun routines voor tand- en mondhygiëne, zonder stigmatisering of druk.