Pediatrische spoedgevallen: preventie en actie – tips en tricks

Buitenactiviteiten en specifieke infecties

Zodra de zomer aanbreekt, zien we een exponentiële stijging van de ongevallen door buitenactiviteiten. Heel wat kinderen komen binnen met vaak complexe breuken doordat ze tegen elkaar zijn gebotst op de trampoline. Ook met elektrische steps gebeuren tal van ongevallen: het is belangrijk om een helm te dragen en niet met meerdere personen een step te delen.

Wat infectieziekten betreft, is waakzaamheid geboden bij de terugkeer van vakantie. Voor bepaalde vormen van buikgriep, zoals die veroorzaakt door Campylobacter (een bacterie die typisch is voor het Middellandse Zeegebied), zijn specifieke analyses nodig. Tegelijkertijd duiken ook ernstige infecties zoals malaria elke zomer weer op door een gebrek aan preventie. Om u zo goed mogelijk voor te bereiden, raden we aan om de ITG.be-website of de Wanda-app te raadplegen voor informatie over vaccinaties en preventieve behandelingen voordat u vertrekt.

Een ander gevaar dat vaak wordt onderschat: mazelen. Dit virus heeft een geschat sterftecijfer van 0,2% en veroorzaakt complicaties in 50% van de gevallen, en er bestaat nog steeds geen behandeling voor. Een zorgwekkende eigenschap is dat het het immunologisch geheugen van eerdere ziektes en vaccins uitwist. Het is dus cruciaal dat u de vaccinatiestatus van kinderen en de risico's op de vakantiebestemming controleert voor u vertrekt.

Tot slot moet er bijzondere aandacht worden besteed aan sikkelcelpatiënten, want zij krijgen vaker crisissen tijdens warm weer. Door de vervorming van hun rode bloedcellen kan uitdroging leiden tot stolling van het bloed en dus verstopte slagaders. 

Verdrinking: "kinderen verdrinken in stilte"

Verdrinking is een van de meest gevreesde zomerdrama's – en terecht. En vergeet niet dat verdrinking niet alleen gebeurt in diepe zwembaden – ook in een zeer kleine hoeveelheid water kan een kind verdrinken. "Actief toezicht is de enige doeltreffende preventiemaatregel." Vergeet echter het idee van 'droge verdrinking' (een uitgestelde verdrinking die plots optreedt uren of zelfs dagen na het inademen van water), want dat bestaat niet. Alleen hypoxie (gebrek aan zuurstoftoevoer naar de lichaamsweefsels) tijdens het zwemmen kan tot de dood leiden. Bij verdrinking telt elke minuut: bel eerst 112 en doe dan mond-op-mondbeademing terwijl u wacht op de hulpdiensten. 5 keer blazen gevolgd door 30 borstcompressies, dan 2 keer blazen, 30 compressies enzovoort. Een AED (Automatische Externe Defibrillator) kan nuttig zijn, maar in de buurt van water is uiterste voorzichtigheid geboden. 

Eerste hulp: eenvoudige reflexen die levens kunnen redden

Het is belangrijk dat ouders of kampmonitoren volgende zaken beheersen:

• basisreanimatie (BLS);
• behandeling van brandwonden;
• wat te doen bij vreemde voorwerpen.

Deze cursussen zijn toegankelijk via het Belgische Rode Kruis.

De ideale kit voor op vakantie? 

Persoonlijke geneesmiddelen, paracetamol/ibuprofen, een tekentang, een thermometer, orale rehydratieoplossing (ORS), milde ontsmettingsmiddelen (water en zeep werken ook), pleisters, Enterol en foto's van behandelingen op uw smartphone. Voor kinderen met een chronische ziekte is het aan te raden om voldoende doses van de gebruikelijke behandelingen en het gezondheidsboekje mee te nemen om onaangename verrassingen te voorkomen.

Zonnesteek, insectenbeten en -steken, allergieën en brandwonden: anticiperen om beter te reageren

Een zonnesteek voorkomt u in drie stappen: bedekkende kleding voor uw kinderen, ze insmeren met zonnecrème een half uur voor ze de zon in gaan en ze om het half uur opnieuw insmeren, en veel drinken. Tekenen van een zonnesteek zijn onder andere hoofdpijn en braken. 

Bij insectenbeten of -steken moet u de angel verwijderen, iets koud leggen op de zone van de beet of steek en een antihistaminicum/pijnstiller geven om de effecten van de beet of steek te verminderen. 

Bij ernstige symptomen (oedeem, ademnood): gebruik een EpiPen en bel 112. 

Bij een ernstige allergische reactie (bijvoorbeeld voor pinda's) zijn de symptomen identiek: zwelling van het gezicht, ademhalingsproblemen en zelfs bewustzijnsverlies. De behandeling is dezelfde: gebruik een EpiPen en bel 112

Voor brandwonden is 20/20/20 nog steeds het doeltreffendst. Verwijder kleding die in de weg zit en koel 20 minuten in water van 20 graden op 20 cm van de brandwond. Breng niets aan op de brandwond en ga naar de spoeddienst.

Reizen met kinderen: de tijd nemen om stress te vermijden

In de auto is het aan te raden om regelmatig te stoppen (om de 2 uur), beeldschermen te vermijden en elk kind vast te zetten in een geschikte autostoel, ook in het buitenland. Kinderen die gevoelig zijn voor reisziekte moeten voor zich uit naar de weg kijken (niet opzij), zonder te veel te lezen of naar een scherm te kijken, en in de rijrichting zitten.

3 reflexen voor een pediatrisch noodgeval op vakantie:

• Blijf kalm – kinderen nemen de emoties van de volwassenen over;
• Bel onmiddellijk 112 – wacht niet;
• Geef niets te eten of te drinken – dat is belangrijk voor een eventuele operatie.

Het HUDERF voert in deze periode een aantal zomercampagnes via de sociale netwerken, met name rond hittegolven, vaccinatieboekjes en wat te doen bij noodgevallen. Daarnaast kunt u terecht bij organisaties zoals het Rode Kruis om snel de juiste reflexen te leren.