Steeds meer vooruitgang tegen kanker : we beleven een revolutie

Therapeutische perspectieven: de toekomst van de oncologie is al gestart

De medische oncologen rekenen vandaag in hoge mate op specifiek gerichte chemotherapie: chemotherapeutische medicatie die gekoppeld is aan een antistof. Deze laatste zal de therapie rechtstreeks op de kankercellen richten. Dit maakt een doeltreffender behandeling mogelijk, met minder toxiciteit en neveneffecten in vergelijking met de klassieke chemotherapieën. Ook de celtherapie biedt nieuwe perspectieven met een voordeel van formaat. Deze therapie heeft als doel de eigen immunologische cellen van de patiënt agressief te laten optreden tegen tumorcellen. Op het domein van immunotherapie en vaccinatie tegen kanker blijft het onderzoek vooruitgang boeken. Verder beleven we momenteel belangrijke verbeteringen in de radiotherapie waar de behandelingen steeds nauwkeuriger en doeltreffender worden, net zoals in de chirurgie, met name dankzij robotica. Bovendien zal beter inzicht in de werking, de biologische kenmerken en de plasticiteit van kankercellen gegarandeerd leiden naar nieuwe therapievormen en veelbelovende resultaten. Het is daarom van primordiaal belang onze krachten te blijven bundelen in fundamenteel en klinisch onderzoek.

Flash Therapy: een revolutie in radiotherapie

De Flash Therapy houdt in dat de radiotherapiedosis in enkele milliseconden wordt afgeleverd in plaats van in enkele minuten, zoals bij een klassieke behandeling. De gezonde cellen blijven gespaard, zodat de doeltreffendheid van de behandeling wordt verhoogd terwijl de toxiciteit ervan vermindert. Behandelingen met een lager toxiciteitsniveau blijven in het algemeen een grote uitdaging in de uitwerking van nieuwe therapeutische technieken. Vermindering van de schadelijke effecten van therapieën maakt het immers mogelijk het comfort te verhogen terwijl de patiënten de behandeling ook op langere termijn beter verteren. Deze ontdekkingen behoren momenteel nog tot het domein van het fundamenteel en translationeel onderzoek, maar de therapeuten van ons instelling koesteren grote verwachtingen, met als toekomstperspectief de ontwikkeling en de implementering van klinische studies in samenwerking met andere internationale centra. Met deze revolutionaire techniek – die nu nog in een experimentele fase verkeert – situeert het Jules Bordet Instituut zich in de avant-garde van onderzoek en innovatie in radiotherapie.

Medische hypnose: een zachte, natuurlijke en geïntegreerde methode

In onze instellingen wordt sinds ruim 10 jaar ook medische hypnose toegepast. Hiermee helpen we patiënten om beter om te gaan met fysieke symptomen (pijn, vermoeidheid, misselijkheid, ...) en met emoties (angst, woede, verdriet, …). In de specifieke context van de oncologie begeleiden psychologen en zorgkundigen die hiertoe werden opgeleid (verpleegkundigen, anesthesisten, ...), de patiënten bijvoorbeeld bij bijzonder oncomfortabele of angstwekkende onderzoeken of verzorging (MRI, verzorging van pijnlijke wonden, …). Medische hypnose is een techniek die zich de voorbije jaren op indrukwekkende wijze heeft verspreid. De patiënten zijn zelf steeds meer vragende partij. De sessies kunnen individueel plaatsvinden of in groep, met fysieke aanwezigheid of zelfs virtueel, via videoconferencing.

Vruchtbaarheid na kanker: een thema in de lift 

De vergrijzing van de bevolking leidt onvermijdelijk naar een hoger incidentiegetal voor kanker, maar door de huidige vooruitgang in de verzorging stijgen de overlevingskansen, ook bij de jongere patiënten. De behandelingen tegen kanker kunnen gevolgen hebben voor de vruchtbaarheid. Daarom is specifieke aandacht vereist bij de jongere patiënten: zij zouden achteraf immers problemen kunnen ervaren met hun ouderschapswens of in hun intimiteit. Daarom werden in onze instellingen (Jules Bordet Instituut, Erasme Ziekenhuis, Kinderziekenhuis) zorgtrajecten uitgestippeld die op een individuele wijze tegemoetkomen aan deze problematieken inzake vruchtbaarheid en de kwaliteit van het intieme leven. Bij die zorgtrajecten wordt een heel panel van experten betrokken: experten in voortplanting, gynaecologen, seksuologen, …  Daarnaast wordt op dit domein belangrijk onderzoek gevoerd (zoals de POSITIVE-studie), meer bepaald voor vrouwen die af te rekenen hebben met een borstkanker terwijl ze ook een uitgesproken kinderwens hebben. Wat kinderen en jongeren aangaat, ligt de klemtoon op de bescherming van de vruchtbaarheid, en dit met behulp van technieken voor cryogenisering (van sperma, een testikel, een eierstok of een deel ervan), zeker indien de sterilisatierisico’s erg groot zijn, zoals bij transplantaties van bloedvormende stamcellen. Ook de studie van de afname van de eierstokreserve vormt een uitdaging van formaat voor kinderen of adolescenten behandeld met gonadotoxische chemotherapie en die te kampen krijgen met een kanker en die later mogelijk kinderen zouden willen. Onze instellingen hebben meegewerkt aan de formulering van meerdere aanbevelingen op Europees niveau voor goede klinische praktijken. Deze medewerking onderstreept onze expertise op dit domein.

Survivorship, begeleiding van patiënten na een kanker 

Dankzij de vooruitgang in oncologische verzorging genezen 65 à 70% van de kankerpatiënten definitief na een eerste behandeling, d.w.z. zonder recidief van de kanker. Na de acute behandelingen blijven er echter ook nog altijd de fysieke en psychische nasleep en gevolgen. De zorg voor de patiënten stopt dan ook nog niet als de behandeling ten einde loopt. De teams van het kankercentrum Jules Bordet Instituut bieden via het opzetten van programma’s (zoals RESTART) een individuele follow-up op maat van ieders behoeften, met een multidisciplinaire aanpak die rekening houdt met alle aspecten van het leven. Deze programma’s hebben als doel de levenskwaliteit en -hygiëne te verbeteren door te motiveren tot sportbeoefening, gezonde voeding, … Ook de psychologische aspecten van de ex-patiënt én van zijn naasten zijn belangrijk. Wie ooit met kanker af te rekenen kreeg, zal daarna immers nooit meer dezelfde zijn. Het is belangrijk het verschil met je ‘vorige’ leven te kunnen aanvaarden en een nieuwe start te maken, in overeenstemming met de nieuwe behoeften van de persoon.

Tot slot, de oncologie beleeft een revolutie! Het H.U.B (Academisch Ziekenhuis Brussel) gaat voorop in deze strijd, dankzij de samenbundeling van de expertises van het Jules Bordet Instituut, het Erasmusziekenhuis en het Universitair Kinderziekenhuis. Het H.U.B biedt elke patiënt, volwassene of kind, de optimale verzorging op maat van zijn behoeften en zijn levenstraject.