Vroegtijdige opsporing van ziekten en kankers: een gepersonaliseerde opvolging

De zon is in het bijzonder een risicofactor voor de gevaarlijkste huidkankers: 10% ervan zijn gekoppeld aan melanomen. In deze context moet screening een prioriteit zijn. Dr. Jean-Benoit Burrion, hoofd van de H.U.B-Kliniek voor Preventie en Opsporing in het Jules Bordet Instituut, is formeel: “Regelmatige screenings zijn essentieel om te anticiperen en zomergerelateerde kankers en ziekten doeltreffend te bestrijden.” Huidkankers evolueren snel en zijn dodelijk. Vandaag is het nog moeilijk om erop te anticiperen. “Bij veel kankers kunnen we nog tijdig ingrijpen, maar vergeet niet dat screening niet beschermt tegen het risico. De sensibilisering moet nog verbeteren. De gegevens zijn weliswaar bemoedigend, aangezien het overlevingscijfer voor 5 jaar al op ruim 95% ligt. Feit blijft echter dat 8% van de mensen die aan een kwaadaardig melanoom lijden, sterven door deze ziekte." 

Twee tips voor preventie : 

Je kunt meerdere stappen ondernemen om deze kanker te voorkomen: 

• Een eerste screening op 50-jarige leeftijd, tenzij je weet dat je uit een risicofamilie komt. In dat geval is die screening nog vroeger nodig. 
• Idealiter: elk jaar of minstens om de twee jaar je dermatoloog raadplegen: “Tegenwoordig maken ze kaarten om een echte langetermijnmonitoring mogelijk te maken. De dermatoloog vergelijkt aan de hand van gedigitaliseerd materiaal de evolutie van pigmentletsels, en ziet of dit letsel veranderd is en of er een nieuw letsel is bijgekomen.” 

Een advies: 

“Aarzel niet om de eDerma-app te raadplegen. Het is een doeltreffende applicatie met het oog op preventie.” 

Wat doe je bij twijfel? Bel je dermatoloog

Heb je een puist of een laesie op je huid die zich volgens jou of iemand uit je omgeving abnormaal ontwikkelt? Neem dan contact op met je arts of je dermatoloog. “Wees oplettend als het om je huid gaat. Wacht niet af. Sommige kankers kunnen zich zeer snel ontwikkelen zodra een moedervlek van vorm of van uitzicht verandert. Panikeren hoeft niet meteen, maar laat het wél controleren. De intuïtie van de patiënt blijft een belangrijk klinisch criterium.” 

Een snelle test: ABCDE

• Asymmetrie: twee helften van de moedervlek verschillen van vorm.
• Boord: de rand van de vlek is niet mooi gelijk. 
• Color: de moedervlek heeft een ongelijkmatige kleur, met schakeringen van licht- en donkerbruin tot zwart. 
• Doorsnede: de moedervlek heeft een doorsnede van meer dan 6 mm (de gom aan het uiteinde van een potlood).
• Evolutie: de moedervlek verandert van kleur, grootte, vorm of textuur. De moedervlek kan jeuken. 

De duur van je blootstelling, vanaf je kindertijd tot nu

“Bij melanomen is je totale blootstelling aan de zon, van kindertijd tot huidige leeftijd, een belangrijke factor. De blootstelling tijdens de kindertijd en in de jeugd is inderdaad een belangrijke risicofactor. Vermijd vooral de kritieke uren.” 

Gevaren van sommige geneesmiddelen

Sommige geneesmiddelen kunnen het risico van huidkanker doen toenemen. Patiënten die bepaalde geneesmiddelen gebruiken, moeten de toestand van hun huid regelmatig controleren en de blootstelling aan de zon beperken.

• hydrochlorothiazide (vaak gekoppeld aan een behandeling tegen hoge bloeddruk) 
• Imuran (immunosuppressieve behandeling)

Risico's voorkomen: wat voor werk doe je? 

Alle mensen die in openlucht werken, worden meer blootgesteld: “boeren, vuilnismannen, bouwvakkers op daken, metselaars, … Er is overigens een wetsontwerp in de maak voor terugbetaling van behandelingen tegen beroepsmelanomen.”